Podstawy medytacji: znaczenie, historia i podział

Choć potocznie terminem „medytacja” często określa się zrozumiałe i głębokie myślenie, właściwe znaczenie tego słowa jest nieco inne. Medytacja jest praktyką mającą na celu odcięcie nas od świadomych procesów myślowych dzięki różnym technikom psychologicznym, które pomagają w skupieniu, uspokojeniu, a nawet w osiąganiu pewnego poziomu doświadczeń duchowych. Wielu naukowców twierdzi, że każdy może spróbować medytacji, a to może przynieść niespodziewane korzyści dla naszego samopoczucia.

Medytacja jako słowo wywodzi się od łacińskiego terminu „meditatio”, co oznacza myślenie, zastanawianie się, rozważanie. Już jednak w XII wieku tego terminu używano w kontekście religijnym, by opisać skupienie prowadzące do głębszego zrozumienia. Ale koncepcja medytacji powstała znacznie wcześniej…

Krótka historia medytacji

Według badań archeologicznych pięć tysięcy lat temu społeczności Chin i Egiptu stosowały metody medytacji jako część swoich rytuałów religijnych. Zanim narodził się Chrystus, praktyka medytacji stała się integralną częścią tradycji hinduistycznej, buddyjskiej, judajskiej i później taoistycznej. Chrześcijaństwo również przyjęło tę formę skupienia na wybranych myślach w celu głębszego połączenia z Bogiem, a powtarzane modlitwy stały się narzędziem do osiągania optymalnego stanu duchowego. W islamie, szczególnie w nurcie sufizmu, pojawiło się również pojęcie koncentracji połączonej z introspekcją i specyficznymi technikami oddechowymi.

Pod koniec XIX wieku szwajcarski psychoanalityk Carl Jung zainteresował się medycznym aspektem starożytnych wschodnich technik medytacyjnych, które miały na celu podniesienie poziomu świadomości jednostki. W XX wieku medytacja zaczęła być stosowana jako forma terapii psychologicznej, niezależna od religii. W latach 60-tych zdobyła ona na popularności po publikacji raportów o joginach z Indii, którzy potrafili wprowadzić się w tak głęboki trans, że nie reagowali nawet na poparzenia. Naukowo potwierdzono również, że podczas medytacji zużywamy mniej tlenu, obniżamy tętno i stymulujemy działanie fal mózgowych.

Klasyfikacja medytacji

Medytacja jest rodzajem treningu umysłu, który wykorzystuje różne techniki psychologiczne w celu zwiększenia świadomości i koncentracji jednostki, prowadząc do stanu spokoju i stabilności psychicznej. Istnieją dwa główne rodzaje medytacji:

1. Mindfulness (czyli uważność) – polega na swobodnym przepływie niekontrolowanych myśli; ta technika ma korzenie w buddyzmie i obecnie cieszy się dużą popularnością na Zachodzie.

2. Medytacja koncentracyjna – w tej formie osoba medytująca skupia się na jednym pomyśle, tłumiąc wszystkie inne myśli. Często wykorzystuje się tu oddech, powtarzane słowa (mantry) lub obrazy, aby osiągnąć wyższy poziom świadomości i izolacji od świata.