Kwestionowana w NIK jakość ochrony przeciwpożarowej w narodowych rezerwatach przyrody
Zgodnie z analizą przeprowadzoną przez Najwyższą Izbę Kontroli, stan ochrony przeciwpożarowej w polskich parkach narodowych pozostawia wiele do życzenia. W ciągu trzech i pół roku, w dziewięciu zbadanych parkach doszło do niemal 200 pożarów. Badanie NIK wykazało również, że w 30 proc. przeanalizowanych parków wystąpiły poważne nieprawidłowości dotyczące niewłaściwego określenia kategorii zagrożenia pożarowego lasów, co było niezgodne z aktualnymi regulacjami. Ponadto, zgłoszono zarzut braku prowadzenia obserwacji naziemnej z wyznaczonych punktów.
W Polsce mamy do czynienia z 23 parkami narodowymi, które pokrywają łączną powierzchnię 315 128,15 ha. Z tych gruntów, tereny leśne stanowią 195 207,95 ha, co jest równoznaczne z 61,95% całkowitej powierzchni. NIK przeprowadził kontrolę ochrony przeciwpożarowej w tych parkach, obejmując badaniem 21 jednostek – Ministerstwo Klimatu i Środowiska, 10 parków narodowych (Biebrzański, Kampinoski, Wielkopolski, Białowieski, Wigierski, Bory Tucholskie, Słowiński, Poleski, Bieszczadzki i Woliński) oraz siedem komend powiatowych i trzy komendy miejskie Państwowej Straży Pożarnej.
Celem przeprowadzonej kontroli była ocena organizacji ochrony przeciwpożarowej w przestrzeniach chronionych ekologicznie, a także sprawdzenie prawidłowości wykorzystywania funduszy na realizację działań z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
W przekazanym komunikacie czytamy: „Parki narodowe nie zapewniają pełnej ochrony przeciwpożarowej zgodnej z regulacjami ustalonymi przez Ministra Środowiska dotyczącymi ochrony pożarowej lasów. W trzech z dziesięciu zbadanych parków wykryto poważne nieprawidłowości dotyczące niewłaściwego określenia kategorii zagrożenia pożarowego lasów w stosunku do obowiązujących przepisów, a także braku obserwacji lasów sklasyfikowanych jako II kategoria zagrożenia pożarowego z wyznaczonych punktów obserwacji naziemnej.”
Kontrolerzy NIK również negatywnie ocenili nadzór ministra odpowiedzialnego za środowisko nad działaniami parków narodowych w zakresie ochrony przeciwpożarowej ekosystemów. Zarzuty skierowane do ministra dotyczą między innymi braku inicjatyw związanych z ochroną pożarową lądowych ekosystemów nieleśnych (np. torfowisk, pastwisk i łąk). Zgodnie z ustaleniami kontroli, procedury uzgadniane z PSP dotyczą wyłącznie pożarów ekosystemów leśnych.
Według NIK, spośród 23 parków narodowych, Minister nie zażądał przekazania do zatwierdzenia rocznych sprawozdań rzeczowych przez 9 parków w 2018 r., 10 w 2019 r., 11 w 2020 r. i 8 w 2021 r. „W rezultacie nie dopełnił w pełni obowiązku zatwierdzania rocznych sprawozdań rzeczowych określonego w ustawie o ochronie przyrody. Nie monitorował również realizacji rocznych sprawozdań rzeczowych przez parki narodowe, w tym działań z zakresu ochrony przeciwpożarowej ekosystemów.” – stwierdza raport.
