Praktyczne porady dla bibliofilów: Konserwacja i pielęgnacja domowych kolekcji książek

Zarządzanie i utrzymanie książek w doskonałym stanie wymaga regularnego czyszczenia i konserwacji, co najmniej raz w roku. Proces ten obejmuje opróżnienie półek z książek i czasopism, a następnie dokładne wyczyszczenie powierzchni odkurzaczem. Następnie przecieramy je szmatką nasączoną terpentyną, która nie tylko pomaga usunąć pozostałości kurzu, ale również chroni przed szkodnikami takimi jak mola. Biorąc pod uwagę preferencje tych owadów do starych wydruków, konserwacja ta jest niezbędna.

Podczas procesu czyszczenia warto zwrócić szczególną uwagę na szafy. Jeśli zostaną znalezione ślady wilgoci, należy ustawić 2-3 spodeczki z niegaszonym wapnem na półkach i zamknąć szafy na okres 4-5 godzin. W tym samym czasie każdą książkę można odkurzyć (najlepiej na balkonie lub przy otwartym oknie) i sprawdzić, czy nie została poplamiona. Niektóre plamy mogą być łatwo usunięte.

W przypadku plam wodnych na kartonowych okładkach, jest możliwe ich usunięcie za pomocą prasowania ciepłym (ale nie gorącym) żelazkiem przez bibułę i papier maszynowy, położone na okładce. Po ostygnięciu okładka powinna być polerowana miękką szmatką.

Jeśli natomiast mówimy o plamach tłuszczowych na stronach książki, splamioną stronę wkłada się między dwa kawałki bibuły i prasuje letnim żelazkiem. Alternatywnie, można ją posypać obficie talkiem i przeprowadzić prasowanie ciepłym żelazkiem przez bibułę.

Z kolei plamy z atramentu można usunąć za pomocą 12% roztworu wody utlenionej, nakrapianego na plamę za pomocą kroplomierza. Stare plamy z atramentu mogą być uporczywe, co wymaga kilkukrotnego powtórzenia zabiegu. Ważne jednak, by po każdym użyciu wody utlenionej nawilżyć plamę czystą wodą. Książkę zostawia się otwartą do całkowitego wyschnięcia – niewłaściwe jest zamykanie książki, która ma jeszcze wilgotne strony.

Wszystkie starodruki wymagają specjalnej troski. Muszą być chronione zarówno przed bezpośrednim światłem słonecznym, jak i sztucznym. Zalecane są temperatury około 18°C i wilgotność powietrza powyżej 60%. Ważne jest częste wietrzenie pomieszczenia i ustawianie nawilżaczy.

Jeśli chodzi o skórzane okładki, powinny być delikatnie odkurzane miękką szmatką i przecierane flanelką nasączoną terpentyną lub odrobiną rozpuszczonego wosku pszczelego. Po wyschnięciu powinny być polerowane miękką wełnianą szmatką lub irchą. Co jakiś czas warto smarować je pędzelkiem namoczanym w sztywno ubitej pianie z białka z dodatkiem kilku kropel octu. W przypadku mocno zniszczonych opraw skórzanych, można je odświeżyć, smarując mieszaniną surowego żółtka i czystego spirytusu. Po całkowitym wyschnięciu powinny być polerowane wełnianą szmatką.