Rozumienie i radzenie sobie z nerwobólami: problemy zdrowotne dotykające ludzi na przestrzeni wieków

Nerwobóle, zagrażające naszej jakości życia poprzez swoje nagłe i intensywne ataki, mają potencjał do drastycznego zakłócenia codziennych czynności i zdolności do pracy. Te bóle mogą dotykać karku, pleców, nóg czy twarzy, a ich nasilenie często jest na tyle silne, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Ale jak długo nerwobóle mogą trwać i co można zrobić, aby złagodzić ich skutki?

W literaturze medycznej nerwobóle są często określane mianem neuralgii. To termin powstały ze złączenia dwóch greckich słów – „neuron” (nerw) i „algos” (ból). Chociaż z pewnością ludzie odczuwali te bóle już od setek tysięcy lat, to jednak dopiero w 1773 roku londyński lekarz John Fothergill podjął pierwszą próbę opisania tego zjawiska.

Choć minęło już 250 lat od tego czasu, to jednak medycyna nadal nie postawiła jednej, konkretnej definicji neuralgii. Najczęściej jest ona opisywana jako specyficzny rodzaj ostrym bólu, który jest skoncentrowany w jednym obszarze ciała. Są one rezultatem podrażnienia lub uszkodzenia konkretnego nerwu i mogą być spowodowane zarówno urazami, chorobami, jak i interwencjami chirurgicznymi czy przyjmowanymi lekami. Wśród przyczyn nerwobólów wymienia się boreliozę, infekcje wirusowe, choroby autoimmunologiczne, zaburzenia nerek, ale także naturalny proces starzenia, alkoholizm, głód nikotynowy po rzuceniu palenia oraz niedobory witamin B1 lub B12.

Nerwobóle pleców, klatki piersiowej czy głowy zwykle mają następujące charakterystyki: mogą być łagodne, umiarkowane lub bardzo silne; są opisywane jako ból kłujący, palący, dźgający, poruszający się jak porażenie elektrycznym; występują w epizodach – najintensywniejsze zazwyczaj w nocy; czasem są połączone z nadmierną wrażliwością na dotyk, ciepło lub zimno; mogą im towarzyszyć odrętwienie i skurcze mięśni.

Diagnosowanie neuralgii zazwyczaj odbywa się poprzez przeprowadzenie wywiadu z pacjentem oraz zbadanie jego reakcji na dotyk w bolących miejscach. Lekarz może zlecić dodatkowo badania krwi, rezonans magnetyczny lub badanie przewodnictwa nerwowego.

Neuralgia nerwu trójdzielnego jest często opisywana jako jeden z najbardziej bolesnych dolegliwości, które mogą spotkać człowieka. Ból ten atakuje dolną część twarzy i szczękę, czasem rozprzestrzeniając się na nos i okolice oczu. Ta dolegliwość najczęściej dotyka ludzi po 50 roku życia, zwłaszcza kobiet. Jest ona wynikiem ucisku na największy nerw czaszkowy, najczęściej zlokalizowany w potylicy. Przyczyną może być stwardnienie rozsiane, guz czy uraz twarzy, ale często źródło problemu pozostaje niewiadome.

Nerwobóle karku są często efektem podrażnienia nerwu potylicznego i mogą być spowodowane nadmiernym utrzymaniem głowy w pozycji zwieszonej. Spotyka się je również u pacjentów z dną moczanową i cukrzycą, a także po przebytych kontuzjach głowy i szyi. Nerwobóle mogą również pojawiać się na niższych odcinkach kręgosłupa – jednym z bardziej powszechnych przypadków jest rwa kulszowa, wynikająca z ucisku lub uszkodzenia nerwu kulszowego. Ból ten jest zazwyczaj skoncentrowany po jednej stronie ciała i może promieniować do biodra, łydki, a nawet stopy.

Inne rodzaje neuralgii obejmują bóle w klatce piersiowej, bóle półpaścowe odczuwalne w skórze na jednej stronie ciała oraz stosunkowo rzadką neuralgię nerwu językowo-gardłowego.